Mai Hắc Đế (670-723) tên thật là Mai Thúc Loan, là vị vua của người Việt thời Bắc thuộc. Ông tự xưng hoàng đế trong giai đoạn từ năm 713 - 722, lấy hiệu là Hắc Đế. Ông được suy tôn là anh hùng dân tộc, người lãnh đạo cuộc khởi nghĩa chống lại sự chiếm đóng của Nhà Đường (TQ) ở Việt Nam vào đầu Thế kỷ thứ 8.
Theo sách An Nam chí lược thì vào khoảng đầu niên hiệu Khai Nguyên của Huyền Tông, Soái trưởng Giao Châu là Mai Thúc Loan làm phản, hiệu xưng là Hắc Đế, ngoài thì kết giao với quân của Lâm Ấp và Chân Lạp, tập hợp được 30 vạn quân sĩ, chiếm cứ nước An Nam. Vua Huyền Tông ra lời chiếu sai hoạn quan Tả Giám môn Vệ tướng quân là Dương Tư Húc và quan Đô hộ là Quang Sở Khách (sách chép sai thành "Nguyên Sở Khách") qua đánh, cứ noi theo con đường cũ của Mã Viện đi tới phá quân của Loan.
Mai Hắc Đế tiến binh đánh thành Tống Bình (Hà Nội ngày nay), Đô hộ nhà Đường là Quang Sở Khách cùng đám thuộc hạ không chống cự lại được, phải bỏ thành chạy về nước. Lực lượng Mai Hắc Đế lúc đó lên tới hàng chục vạn quân.
Mùa thu năm Nhâm Tuất (722), Nhà Đường bèn huy động 10 vạn quân do tướng Dương Tư Húc và Quang Sở Khách sang đàn áp. Quan quân Nhà Đường tiến theo đường bờ biển Đông Bắc và tấn công thành Tống Bình. Sau nhiều trận đánh khốc liệt từ lưu vực sông Hồng đến lưu vực sông Lam, cuối cùng Mai Hắc Đế thất trận, thành Vạn An thất thủ, nghĩa quân tan vỡ. Không đương nổi đội quân xâm lược, Mai Hắc Đế phải rút vào rừng, sau bị ốm rồi mất.
Mai Hắc Đế được xem là Cụ Tổ của dòng họ Mai hiện nay.
Ngày 12/4/2022 vừa qua, Họa sĩ - Kỷ lục gia Thế giới Đoàn Việt Tiến đã hoàn thành bức chân dung của vua Mai Hắc Đế bằng phương pháp Tâm pháp họa trong một đêm dâng trào cảm xúc. Đây cũng là bức chân dung nằm trong kế hoạch phục hiện lại chân dung các đời vua Việt Nam do Giáo sư Viện sĩ Vũ Tuyên Hoàng - Chủ tịch Các Hiệp hội khoa học và kỹ thuật VN - mời thực hiện.
Họa sĩ Đoàn Viêt Tiến và Giáo sư Viện sĩ Vũ Tuyên Hoàng - chủ tịch Các Hiệp hội Khoa học và kỹ thuật Việt Nam
Tính đến nay, Họa sĩ Đoàn Việt Tiến đã vẽ được chân dung các đời vua của Việt Nam như: Hai Bà Trưng, Đinh Tiên Hoàng, Lê Thánh Tông, 8 vị vua thời nhà Lý, Trần Nhân Tông, Trần Hưng Đạo, Quang Trung, các vua triều Nguyễn... và nay là Mai Hắc Đế.
Được tin Họa sĩ Đoàn Việt Tiến hoàn thành bức chân dung vua Mai Hắc Đế, sáng chủ nhật 17/4/2022 vừa qua, đoàn con cháu, hậu duệ dòng họ Mai, dẫn đầu là ông Mai Thanh Hải, đã đến tận nhà riêng của họa sĩ Đoàn Việt Tiến ở Hóc Môn để nhận bức chân dung Cụ Tổ do Họa sĩ họ Đoàn trao tặng để thỉnh bức chân dung về đền thờ thờ cúng.
Trong buổi lễ trao tặng này, Họa sĩ Đoàn Việt tiến cho biết: "Trong quá trình vẽ chân dung vua Mai Hắc Đế tôi đã đem dòng chảy từ tâm thức với lòng thành kính yêu, trân trọng và tri ân các bậc vua chúa trong lịch sử Việt Nam. Ngài Mai hắc Đế là bậc hùng anh đã để lại cho đời những chiến tích và chiến công hiển hách. Ngài bậc anh hùng với khí tiết liệt oanh để lại muôn đời ghi nhớ. Tôi đã hoàn thành bức chân dung trong thời gian ngắn trong quá trình cảm xúc trỗi dậy của tôi với tấm lòng thành tri ân cội nguồn".
Ông Mai Thanh Hải, một nhà khoa học có nhiều tâm huyết trong nghiên cứu cội nguồn và nghiên cứu khám phá về lịch sử dân tộc, đã xúc động viết trên trang cá nhân của ông như sau: "Chúng tôi đã dành gần trọn cả ngày để đàm đạo về những kỷ niệm khó quên của sự gian khổ thời thơ ấu của hoạ sĩ Việt Tiến trước khi thành danh. Vì họa sĩ đã có những đóng góp to lớn trong nước và quốc tế suốt hơn 20 năn qua từ việc vẽ chân dung Quốc Tổ Hùng vương, các đời vua Việt Nam..., cho đến chân dung các lãnh tụ, các nguyên thủ quốc gia của Cuba, Lào và cả tổng thống Mỹ Donald Trump… Mọi kỷ niệm đã để lại cho các thành viên trong đoàn một ấn tượng không thể nào quên. Trước khi chia tay, danh hoạ Đoàn Việt Tiến đã trao tặng tôi 1 kỷ vật vô giá đối với dòng họ Mai là bức chân dung Cụ Tổ họ Mai là Hoàng đế Mai Hắc Đế để rước Cụ về thờ. Tôi cũng thay mặt hậu duệ con cháu Mai tộc trong cả nước, cảm ơn anh đã dành một tình cảm đặc biệt, sâu nặng cho dòng họ và cho cả cá nhân gia đình tôi.
Mặc dù chúng tôi đã quen thân từ lâu và đã không dưới 5 lần ghé thăm. Nhưng hôm nay tôi vô cùng xúc động vì lời tâm huyết nhắn gửi của hoạ sĩ trên Facebook và cho con cháu dòng tộc. Tôi trân trọng ôm nâng bức chân dung Cụ Tổ ngồi trên ghế trước mau chóng về Sài Gòn để khoe với gia đình và kịp báo tin cho các anh chị trong Hội đồng gia tộc họ Mai. Chắc nhận tin vui này mọi người đều phấn khởi và cám ơn danh hoạ kỳ tài thế giới vì chỉ có anh mới có năng lực siêu linh để vẽ lại chân dung các bậc tiền nhân dù đã mất hàng nghìn năm trước. Chúc hoạ sĩ Đoàn Việt Tiến và gia đình anh luôn vui khỏe, bình an, hạnh phúc và sẽ thu được nhiều thành công to lớn hơn nữa trong sáng tạo của mình".
HỒNG SƠN
